หนึ่งวัดหนึ่งตำบล
สมานจิต ภิรมย์รื่น, อธิบดีกรมการศาสนา
**************************************
  วัด คือ สถานที่ทางศาสนา เป็นที่อยู่ของพระสงฆ์หรือนักบวช ใช้เป็นที่ประกอบกิจกรรม หรือพิธีกรรม
ทางศาสนา โดยปกติมีโบสถ์ วิหาร ศาลาการเปรียญ เป็นต้น กฎหมายกำหนดให้วัดมีสองอย่างคือ วัดที่ได้รับพระราชทาน
วิสุงคามสีมา และสำนักสงฆ์ซึ่งได้รับอนุญาตให้ตั้งเป็นวัดได้แล้ว แต่ยังไม่ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา วัดที่ขึ้นทะเบียน
ไว้ที่กรมการศาสนาขณะนี้ จำนวน 31,960 วัด เมื่อได้ขึ้นทะเบียนวัดไว้กับทางราชการแล้ว ถือเป็นวัดถูกต้องตามกฎหมาย
กรมการศาสนาจึงมีหน้าที่ทำนุบำรุงรักษาและพัฒนาวัด โดยการปรับปรุงสภาพวัด ดำเนินกิจกรรมต่างๆ ให้วัดเจริญรุ่งเรือง
เป็นศูนย์กลางของชุมชน และเป็นศูนย์รวมจิตใจของประชาชน
  นอกจากนี้กรมการศาสนายังจัดโครงการพิเศษขึ้น เพื่อการพัฒนาวัดโดยเฉพาะ เรียกว่าโครงการหนึ่งวัดหนึ่ง-
ตำบล โครงการ หนึ่งวัดหนึ่งตำบล เป็นแนวคิดของมหาเถรสมาคมและกรมการศาสนาในการพัฒนาวัดที่มีอยู่ทั่วประเทศ
โดยใช้หลักการดำเนินงานตามแนว 5 ส. ได้แก่ สะสาง สะดวก สะอาด สุขลักษณะ สร้างนิสัย นั่นคือการทำให้วัดเป็นระเบียบ
ร่มรื่น สวยงามนั่นเอง ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาวัด ต่อจากนั้นก็จัดกิจกรรมอื่นเสริมเข้าไปอีก เช่น ห้องสมุด พิพิธภัณฑ์ ตลอดจนการอบรมปฏิบัติธรรม ทั้งนี้เพื่อให้มีวัดในสภาพดังกล่าวอย่างน้อยตำบลละ 1 วัด
  วัดที่จะเข้าร่วมโครงการ หนึ่งวัดหนึ่งตำบล ต้องมีลักษณะตามเกณฑ์ที่ทางราชการตั้งไว้ คือ เป็นวัดถูกต้องตาม
กฎหมาย มีชื่อในทะเบียนวัดของกรมการศาสนา เจ้าอาวาสได้รับแต่งตั้งถูกต้องตามกฎมหาเถรสมาคม มีพระภิกษุอยู่
ประจำตลอดทั้งปีไม่น้อยกว่า 5 รูป วัดนั้นสามารถจัดกิจกรรม 5 ส. ให้เป็นวัดที่สะอาด เป็นระเบียบเรียบร้อย ร่มรื่น และ
สวยงาม มีห้องสมุดหรือมีสถานที่ที่สามารถจัดทำห้องสมุด พิพิธภัณฑ์ได้ เป็นวัดที่จัดกิจกรรมหรือสามารถจัดกิจกรรมเพื่อ
เด็ก เยาวชน ประชาชน เช่น อบรมธรรมะ อบรมคุณธรรมจริยธรรม ส่งเสริมการอาชีพหรือกิจกรรมอื่นๆ อย่างน้อย 3 - 5
กิจกรรมในแต่ละปี
  นอกจากนี้ชุมชนรอบวัดต้องให้ความร่วมมือสนับสนุนให้วัดสามารถจัดกิจกรรม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนต่อไป
คุณสมบัติของวัดที่จะได้รับคัดเลือก นอกจากคุณสมบัติข้างต้นแล้ว ถ้าประกอบด้วยสิ่งต่อไปนี้อย่างใดอย่างหนึ่งหรือมากกว่า
ก็จะได้รับพิจารณาก่อน นั่นคือ วัดเป็นหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล (อปต.) เป็นหน่วยเผยแพร่ศีลธรรม ศูนย์ศึกษา -
พระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ โรงเรียนพระปริยัติธรรม วัดที่จัดกิจกรรมลานวัด ลานใจ ลานกีฬา อุทยานการศึกษา วัดพัฒนา-
ตัวอย่าง วัดเจ้าคณะตำบล เจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะจังหวัด
  เมื่อจังหวัดคัดเลือกวัดเข้าร่วมโครงการและเสนอกรมการศาสนาอนุมัติ รวมทั้งมหาเถรสมาคมให้ความเห็นชอบ
แล้ว ก็สามารถดำเนินกิจกรรมหนึ่งวัดหนึ่งตำบลได้ โดยให้วัดเข้าร่วมโครงการดำเนินการจัดตั้งคณะกรรมการ ซึ่งประกอบ
ด้วยเจ้าอาวาสเป็นประธานผู้ทรงคุณวุฒิในท้องถิ่นร่วมเป็นกรรมการและควรขอความร่วมมือสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
เช่น กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสุข อีกด้วย
  ระยะแรกของการดำเนินงาน กรมการศาสนามีแผนเปิดโครงการประมาณ 1,000 วัด กระจายไปทั่วประเทศใน
ในระยะปี 2545-2547 ก็จะดำเนินการอีก 6,000 วัด รวมเป็น 7,000 วัด ตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ซึ่งจะพยายามให้ครบทุกพื้นที่
ของประเทศ วัดที่ได้รับคัดเลือกและพัฒนาตามโครงการ หนึ่งวัดหนึ่งตำบล ย่อมเป็นวัดตัวอย่างที่ดีในทุกๆ ด้าน เป็นตัวอย่าง
แก่วัดอื่นๆ ซึ่งมหาเถรสมาคมให้ความสำคัญ และมีมติให้คณะสงฆ์ดำเนินโครงการนี้ร่วมกับกรมการศาสนาให้บังเกิดผล
อย่างเป็นรูปธรรม

******************************************************

ที่มา: นสพ.ข่าวสด 10 ธ.ค.44
 

ไปเว็บวัดท่าไทร